Campagne in 2025

Sta op tegen racisme - Oproep Platform 21/03 (2025)

Racisme heeft vele gedaanten. En hoewel we niet allemaal op dezelfde manier door racisme geraakt worden, is een verdeelde samenleving voor niemand goed. De normalisering van racisme, geweld en extreemrechts gedachtegoed is in volle opmars: alles kan gezegd worden (‘vrije meningsuiting’), extreemrechtse leiders winnen verkiezingen over heel de wereld, en beleidsplannen staan overal in de steigers die mensen nog verder zullen verdelen en in de ongelijkheid zullen duwen, ook bij ons.

Racistische uitlatingen hoor je niet enkel op straat, op school, of je werk. Ook op sociale media viert racisme hoogtij. Haatspraak in de vorm van zogenaamde ‘grapjes’, tot racistische memes en uiteindelijk onverbloemde bedreigingen. Ook micro-agressies hebben impact en leiden tot lagere onderwijsprestaties, een negatief zelfbeeld, isolement, minder vertrouwen in de samenleving, risico’s voor psychische en fysieke gezondheid. Onze scholen zijn dikwijls niet aangepast aan de diverse samenleving waarin ze een belangrijke rol hebben. 70% van de vroege schoolverlaters heeft een migratieachtergrond. Onderzoek wijst al jaren uit dat ons onderwijs de etnische kloof eerder in stand houdt dan bestrijdt. Dit is onrechtvaardig, en heeft ernstige gevolgen voor de samenleving.  Leerlingen met een migratieachtergrond en vaak uit arbeidersmilieus krijgen niet de kansen en ondersteuning die andere leerlingen doorgaans wel krijgen, met lagere resultaten tot gevolg. Hoeveel generaties jongeren moeten zo nog opgroeien? 

De discriminatie in het onderwijs, maar ook op de woon- en arbeidsmarkt worden keer op keer bevestigd door wetenschappelijk onderzoek en praktijktesten. Wanneer volgt het beleid met actie? 

Ook het probleem van etnisch profileren lijkt niet te stoppen. De bewering van politiediensten dat ze iedereen op gelijke voet behandelen, wordt allesbehalve zo ervaren door mensen die geviseerd worden door discriminerende politiecontroles. Hoeveel slachtoffers moeten er nog vallen? 

In het midden van vorige eeuw was er een grote golf van landen die zich vrij vochten van hun koloniale overheersers. Dit leidde er echter niet toe dat het verhaal van het superieure westen tot het verleden behoorde. Hoe lang zal het neo-koloniale geweld tegen het globale zuiden, de minderwaardige behandeling van de mensen en de de plundering van hun grondstoffen nog duren? 

Onze staatssecretaris voor Asiel en Migratie is al duizenden keren veroordeeld door onafhankelijke rechters wegens inbreuken op wetten die refereren aan de universele mensenrechten. Conventies die de Belgische Staat wettelijk verplichten te voorzien in opvang van asielzoekers worden met de voeten getreden. Zowel op Europees vlak (Migratiepact) als in België staan er plannen in de steigers voor nog minder rechten voor nieuwe migranten. Het Vlaamse regeerakkoord voorziet al in het voorwaardelijk maken van rechten van nieuwkomers. De federale regering plant een ongezien kil en onrechtvaardig migratie- en asielbeleid, van het verder afbouwen van opvangplaatsen voor mensen op de vlucht tot en met het ontnemen van het recht op sociale zekerheid aan wie geen 5 jaar legaal verblijf kan voorleggen. 

Dit alles wordt nog aangejaagd door extreemrechts gedachtegoed dat hoe langer hoe meer omgezet wordt in beleid. De praktijk van A- en B- burgers krijgt een wettelijk kader  en zo evolueren we naar een apartheidsregime: rechten zijn er niet voor iedereen in dezelfde mate. Bovendien wordt het migratiebeleid van de EU steeds hardvochtiger. Men probeert mensen kost wat kost buiten ‘fort Europa’ te houden. Het racisme in Europa wordt gedragen door haar instellingen. En dit allemaal terwijl mensen hier wonen, werken, en mee onze samenleving doen draaien. 

Zoals de geschiedenis ons leert gaat dit gepaard met een algemene groeiende ongelijkheid en met afname van basisrechten voor iedereen.

Het kan nochtans anders. In 2001 heeft België zich er in Durban toe verbonden een nationaal actieplan tegen racisme te ontwikkelen. Ook de parlementaire “Bijzondere commissie koloniaal verleden” , opgericht omwille van de wereldwijde druk door “Black Lives Matter” voorziet in haar rapport van 2023 allerlei maatregelen die het racisme aanpakken. Het is de rol van de overheid om gelijke rechten te garanderen en ook actief af te dwingen, met de nodige sancties. En ook om het geleden onrecht uit het verleden in woord en daad te herstellen.  

Het is echter duidelijk dat we geen vooruitgang hoeven te verwachten zonder een antiracistische beweging die de druk opvoert. Het is aan ons, burgers, middenveld, vakbonden en andere bewegingen, om samen te werken en deze gezamenlijke strijd te winnen. Wij willen echte verandering afdwingen. Samen willen we racisme en discriminatie aanpakken op de werkvloer, in scholen en in de wijken. We willen dat antiracistische educatie een vaste plaats krijgt in onderwijs en werk. En we willen dat mensen op de vlucht bij ons hun recht op opvang en op sociale zekerheid gegarandeerd zien.

Daarom voeren we in het weekend van 21 maart 2025 (Internationale dag tegen racisme) actie in heel het land en komen we op zondag 23 maart 2024 samen in Brussel.

Doe mee met een lokale Platform 21/03-groep in jouw buurt. Steun het evenement ook financieel: IBAN BE88 9733 6097 6541 van Platform 21/03.